Pam, Max

Nederlandse journalist, schrijver, schaker en televisiemaker (1946).

E2-privé.Verhaal in Schaakbulletin 118, september 1977.

Werkte begin jaren zeventig samen met Frits Barend op de sportredactie van Het Parool. Schreef als freelancer voor alle mogelijke dag- en weekbladen. In 1987 stelde Pam samen met Tim Krabbé het boek De Koning samen met de belangrijkste schaakstukken van grootmeester en columnist Hein Donner. Sinds 1998 doet Pam via het internet van zijn belangrijkste activiteiten verslag in The Max Pam Globe (www.maxpam.nl).
Zijn talent als interviewer van schakers werd duidelijk met het in 1975 verschenen boek De zuiverste liefde is die tussen man en paard (uitgeverij Keesing bv, Amsterdam, isbn 9789060831892). Alle bepalende Nederlandse schakers uit die tijd – Timman, De Groot, Donner, Böhm, Barendregt, Sosonko, Bouwmeester, Ree, Orbaan, Eeuwe en Prins – kwamen aan het woord. Op de achterflap stond geschreven: ‘Op zijn speurtocht naar de mens achter de schaker haalt Max Pam meedogenloos de façade neer die de schaker moeizaam heeft opgebouwd en hij vindt daar wat ingewijden reeds hebben vermoed: niets. Dat is wat dit boek zo modern maakt. In zijn gruwelijke leegheid is het een teken des tijds.’
De basis voor het boek vormde het interview dat Pam maart 1971 voor Schaakbulletin had met Hein Donner. Aanvankelijk wilde de grootmeester niet, omdat hij net had besloten helemaal geen interviews te doen. Maar voor ‘De Schaakkoerier’ – zoals Donner Schaakbulletin altijd noemde – wilde hij wel een uitzondering maken. Pam liet een bandje lopen en Donner sprak ruim een uur onafgebroken. Buiten het opkomende talent Jan Timman vond hij de toenmalige generatie schakers – ‘al die Rees, die Langewegs, die Kuijpers en die Hartochs’ – een ‘zielige bedoening’. ‘Het zijn monniken die nooit God gezien hebben; het zijn homoseksuelen, die nooit klaar zijn gekomen; zij zijn getrouwde mensen die nooit kinderen hebben gemaakt.’
Het interview zorgde voor de nodige opschudding in de Nederlandse schaakwereld. Het gaf Schaakbulletin nog meer aanzien. Zo was schrijver K. Schippers trouw abonnee: ‘Al stond het vol met cijfertjes en diagrammetjes en al sprak het meestal in termen van 26. g2xf3 + !, toch was het het beste literaire blad van Nederland.’
De impact van het verhaal over voormalig Nederlands kampioene Ingrid Jansen is onbekend. Net zoals het ook niet duidelijk is of ze ooit nog is teruggekeerd naar het schaakbord.